NexFuture (03/11/2025): Ẩn mình trong những tán rừng mưa u tịch của Đông Nam Á, có một loài chim mà rất ít người may mắn được nhìn thấy Hồng hoàng Mũ trắng (Berenicornis comatus). Nó là một trong những "kiến trúc sư" thanh lịch nhất của tự nhiên, một biểu tượng của sự sống cổ xưa đang dần bị đe dọa.
Một vẻ đẹp tưởng chừng như Thần thoại
Lần đầu tiên nhìn thấy Hồng hoàng Mũ trắng, người ta có thể ngỡ như nó bước ra từ một câu chuyện thần thoại.
Con đực, như trong hình ảnh, sở hữu một "bờm" lông vũ màu trắng tinh xô về phía sau, tạo thành một chiếc mào rủ xuống mềm mại như lụa. Cổ và ngực của nó cũng mang tông màu ngà tương tự, tạo ra một sự tương phản nổi bật đến ám ảnh với đôi cánh và chiếc đuôi dài màu đen bóng.
Điểm nhấn ấn tượng nhất là vùng da trần quanh mắt và cổ họng, mang một màu xanh đậm, sâu thẳm, khiến nó trông như được "vẽ" lên một cách tỉ mỉ. Chiếc mỏ của nó chủ yếu là màu đen, với phần gốc màu vàng nhạt và một chiếc "mũ" (casque) nhỏ một cấu trúc rỗng đặc trưng của loài hồng hoàng, có tác dụng khuếch đại tiếng gọi của chúng vang vọng khắp khu rừng.
"Người làm vườn" thầm lặng của tán rừng già
Với chiều dài cơ thể có thể lên tới 102 cm (40 inch), đây là một trong những loài hồng hoàng lớn nhất trong phạm vi của chúng. Nhưng bất chấp kích thước ấn tượng, Hồng hoàng Mũ trắng di chuyển một cách thầm lặng, lướt đi giữa các tán cây bằng những nhịp đập cánh chậm rãi và có chủ ý.
Chúng chủ yếu ăn trái cây, côn trùng và các loài động vật nhỏ. Nhưng vai trò quan trọng nhất của chúng là phân tán hạt giống. Khi ăn trái cây, chúng giúp tái sinh chính những khu rừng mà chúng phụ thuộc vào, khiến chúng trở thành những "người làm vườn" không mệt mỏi của hệ sinh thái.
Tập tính làm tổ phi thường: Gia đình là Pháo đài
Hồng hoàng Mũ trắng là loài có tính xã hội cao, thường được nhìn thấy trong các nhóm gia đình nhỏ. Hành vi của chúng là một kỳ quan của sự hợp tác, đặc biệt là trong mùa sinh sản.
Tập tính làm tổ của chúng là một trong những chiến lược sinh tồn đáng kinh ngạc nhất trong thế giới tự nhiên:
Lựa chọn tổ: Chúng tìm những hốc cây lớn, rỗng trên các thân cây cổ thụ.
"Niêm phong" tổ: Con mái sẽ tự "trát" mình vào bên trong hốc cây, sử dụng hỗn hợp bùn, thức ăn thừa và phân, chỉ để lại một khe hở hẹp.
Sự hy sinh và Tin tưởng: Con mái sẽ ở trong "pháo đài" này suốt thời gian ấp trứng và nuôi con non. Nó hoàn toàn phụ thuộc vào con đực.
Tinh thần đồng đội: Con đực cùng với các thành viên khác trong nhóm gia đình sẽ không mệt mỏi mang thức ăn về và mớm cho con mái qua khe hở hẹp đó.
Chiến lược làm tổ đáng chú ý này giúp giữ an toàn cho chim non khỏi những kẻ săn mồi như rắn hay khỉ, nhưng nó cũng đòi hỏi sự tin tưởng tuyệt đối và tinh thần đồng đội phi thường.
Một bản Giao hưởng đang dần Lặng im
Đáng buồn thay, sự hài hòa đó đang bị đe dọa.
Loài Hồng hoàng Mũ trắng hiện được phân loại là Sắp bị đe dọa (Near Threatened). Số lượng của chúng đang suy giảm nghiêm trọng do nạn phá rừng và phân mảnh môi trường sống trên khắp Thái Lan, Malaysia và Borneo.
Mối đe dọa lớn nhất chính là sự mất đi của những cây cổ thụ lớn. Những cây này rất quan trọng cho việc làm tổ. Nếu không có chúng, loài chim này không thể sinh sản. Mỗi cây cổ thụ bị đốn hạ không chỉ lấy đi nơi trú ẩn, mà còn lấy đi cơ hội sống sót của cả một thế hệ tương lai.
Được nhìn thấy một con Hồng hoàng Mũ trắng trong tự nhiên giống như được chứng kiến một "bóng ma" của khu rừng cổ đại một biểu tượng sống động cho sự cân bằng giữa vẻ đẹp và sự mong manh. Tiếng gọi của nó vang vọng nhẹ nhàng qua các tán cây, một âm thanh có thể một ngày nào đó sẽ biến mất nếu những khu rừng này trở nên im lặng.
Bảo vệ loài chim này đồng nghĩa với việc bảo vệ chính khu rừng nhiệt đới một ngôi nhà không chỉ dành cho hồng hoàng, mà còn cho hàng ngàn sinh mạng vô hình khác cùng chia sẻ bầu trời với nó.
Thế Anh
