NexFuture (10/11/2025): Một nghiên cứu mới gây xôn xao cộng đồng thiên văn học khi cho rằng Dải Ngân Hà của chúng ta không nằm ở một nơi "bình thường". Thay vào đó, chúng ta có thể đang cư ngụ bên trong một "lỗ hổng vũ trụ" (Cosmic Void) khổng lồ, một vùng không gian trống rỗng có đường kính lên tới 2 tỷ năm ánh sáng. Phát hiện này có thể giải quyết "Căng thẳng Hubble" mâu thuẫn lớn nhất trong vũ trụ học hiện đại.
Chúng ta đang sống ở đâu trong vũ trụ?
Trong nhiều thập kỷ, các nhà vũ trụ học đã vận hành dựa trên một giả định cốt lõi: vật chất được phân bổ đồng đều trong toàn vũ trụ. Nhìn chung, nếu bạn thu nhỏ vũ trụ lại, nó sẽ trông giống nhau ở mọi nơi.
Nhưng một nghiên cứu mới từ Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia (Royal Astronomical Society) đang thách thức trực tiếp quan niệm này. Các nhà thiên văn học đưa ra giả thuyết rằng Trái Đất và Dải Ngân Hà của chúng ta thực chất đang nằm gọn bên trong một lỗ hổng vũ trụ khổng lồ (còn gọi là "vùng trống").
Đây không phải là một cái hố đen hay một không gian hoàn toàn trống rỗng. Thay vào đó, nó là một khu vực có mật độ vật chất (như các thiên hà, khí và vật chất tối) thấp hơn nhiều so với mức trung bình của vũ trụ. Và kích thước của nó thật đáng kinh ngạc: đường kính lên tới 2 tỷ năm ánh sáng.
Để dễ hình dung, Dải Ngân Hà của chúng ta chỉ rộng khoảng 100.000 năm ánh sáng. Chúng ta thực sự chỉ là một hạt bụi trong "vùng trống" khổng lồ này.
Tại sao điều này lại quan trọng? Lời giải cho "Căng thẳng Hubble"
Phát hiện này không chỉ là một sự thật thú vị về "địa chỉ" vũ trụ của chúng ta. Nó có thể là chìa khóa để giải quyết mâu thuẫn lớn nhất, gây đau đầu nhất trong vật lý thiên văn hiện đại: Căng thẳng Hubble (Hubble Tension).
"Căng thẳng Hubble" là sự khác biệt khó hiểu giữa hai cách đo tốc độ giãn nở của vũ trụ:
Cách 1: Nhìn vào vũ trụ sơ khai. Bằng cách đo bức xạ nền vi sóng vũ trụ (ánh sáng còn sót lại từ Vụ nổ Big Bang), các nhà khoa học tính toán được một giá trị cho tốc độ giãn nở.
Cách 2: Nhìn vào vũ trụ lân cận. Bằng cách đo các thiên hà và siêu tân tinh ở gần chúng ta, các nhà khoa học lại thu được một giá trị nhanh hơn đáng kể.
Hai kết quả này không khớp nhau. Đây là một cuộc khủng hoảng thực sự, bởi nó cho thấy hiểu biết của chúng ta về vật lý vũ trụ có thể đang sai lầm nghiêm trọng. Các nhà khoa học đã cố gắng giải thích nó bằng các lý thuyết mới như các dạng năng lượng tối kỳ lạ hoặc các hạt vật lý mới, nhưng chưa có gì thuyết phục.
"Lỗ hổng" giải quyết vấn đề như thế nào?
Đây là lúc giả thuyết về "lỗ hổng vũ trụ" tỏa sáng.
Nếu chúng ta sống trong một khu vực có mật độ vật chất thấp (cái lỗ hổng), thì vật chất bên ngoài lỗ hổng (những nơi có mật độ cao hơn) sẽ có lực hấp dẫn mạnh hơn.
Hãy tưởng tượng bạn đang ở trung tâm một vùng đất trống. Lực hấp dẫn từ các cụm thiên hà dày đặc bên ngoài vùng trống đó sẽ kéo mọi thứ ra xa khỏi chúng ta mạnh mẽ hơn.
Điều này khiến cho vũ trụ xung quanh chúng ta (khu vực "lân cận" mà chúng ta đang đo đạc) dường như giãn nở nhanh hơn so với tốc độ giãn nở trung bình của toàn bộ vũ trụ.
Nói cách khác:
Phép đo vũ trụ sơ khai (Cách 1) cho chúng ta tốc độ giãn nở trung bình của toàn vũ trụ.
Phép đo vũ trụ lân cận (Cách 2) cho chúng ta tốc độ giãn nở cục bộ bên trong cái lỗ hổng của chúng ta.
Cả hai phép đo đều có thể đúng! Chúng chỉ đang đo những thứ khác nhau. Mâu thuẫn được giải quyết mà không cần phải "sửa đổi" các định luật vật lý cơ bản hay loại bỏ lý thuyết về năng lượng tối.
Khả năng này lớn đến đâu?
Trong quá khứ, ý tưởng chúng ta sống ở một nơi "đặc biệt" như vậy bị coi là khó xảy ra. Nhưng nghiên cứu mới nhất đã tính toán lại các xác suất.
Các nhà nghiên cứu hiện cho biết, khả năng chúng ta sống trong một lỗ hổng vũ trụ lớn như thế này cao gấp 100 lần so với khả năng chúng ta sống ở một khu vực có mật độ trung bình.
Nếu khám phá này được xác nhận, nó sẽ định hình lại hoàn toàn hiểu biết của chúng ta về vũ trụ và vị trí khiêm tốn của Trái Đất bên trong đó. "Địa chỉ" của chúng ta không chỉ là Trái Đất, Hệ Mặt Trời, Dải Ngân Hà... mà còn là "bên trong một Lỗ hổng Vũ trụ khổng lồ".
Thế Anh
