NexFuture (05/12/2025): Cuộc chiến chống ung thư vừa có thêm một bước tiến quan trọng. Các nhà khoa học tại Đại học Stanford (Mỹ) vừa công bố một phát hiện chấn động trên tạp chí danh tiếng Nature Immunology: Tế bào ung thư tinh vi hơn chúng ta tưởng. Chúng không chỉ dùng một, mà là hai "tấm khiên" bảo vệ để đánh lừa hệ miễn dịch.
Phát hiện này giải thích tại sao nhiều liệu pháp miễn dịch trước đây chưa đạt hiệu quả tối đa, đồng thời mở ra cánh cửa cho một phương pháp điều trị mới: Tấn công kép.
1. Kẻ Thù Giấu Mặt: Đại Thực Bào Bị Đánh Lừa Như Thế Nào?
Để hiểu phát hiện này, hãy hình dung về Đại thực bào (Macrophages). Đây là những tế bào miễn dịch đóng vai trò như "đội quân Pac-Man" của cơ thể, chuyên đi tuần tra và "nuốt chửng" các tế bào lạ, hư hỏng hoặc ung thư.
Tuy nhiên, tế bào ung thư là những bậc thầy ngụy trang. Chúng phát ra các tín hiệu hóa học được gọi là tín hiệu "Đừng ăn tôi" (Don't-eat-me signals) để ra lệnh cho đại thực bào tránh xa.
Lá chắn 1 (Đã biết): Tín hiệu CD47 Trước đây, giới khoa học đã biết đến protein CD47. Nó hoạt động như một "áo choàng tàng hình" hoặc tấm biển báo "Tôi là người nhà", khiến đại thực bào bỏ qua tế bào ung thư. Các loại thuốc ức chế CD47 hiện đang được thử nghiệm lâm sàng trên người.
Lá chắn 2 (Phát hiện mới): Tín hiệu MHC class I - LILRB1 Đây chính là điểm mấu chốt của nghiên cứu mới. Nhóm nghiên cứu Stanford phát hiện ra rằng, ngay cả khi CD47 bị chặn, khối u vẫn sống sót. Lý do là chúng còn một chốt chặn thứ hai: Phức hợp MHC class I. Protein này liên kết trực tiếp với thụ thể LILRB1 trên bề mặt đại thực bào, tiếp tục gửi tín hiệu ức chế, khiến đội quân miễn dịch bị "tê liệt" khả năng tấn công.
2. Chiến Thuật "Cắt Cả Hai Phanh Xe"
Nếu ví tế bào ung thư như một chiếc xe đang lao xuống dốc (phát triển mất kiểm soát), thì CD47 và MHC class I chính là hai hệ thống phanh giúp nó an toàn trước sự truy đuổi của miễn dịch.
Trong thí nghiệm trên chuột, các nhà nghiên cứu đã thực hiện một nước đi táo bạo: Chặn cùng lúc cả hai tín hiệu này.
Kết quả: Hiệu quả vượt ngoài mong đợi. Khi cả CD47 và LILRB1 bị vô hiệu hóa, các đại thực bào như được "cởi trói". Chúng ồ ạt tấn công khối u.
Con số ấn tượng: Các khối u trong chuột thí nghiệm không chỉ ngừng phát triển mà còn thu nhỏ đáng kể, thậm chí bị hệ miễn dịch dọn sạch nhanh chóng.
3. Tại Sao Phát Hiện Này Quan Trọng?
Giáo sư Irving Weissman, người dẫn đầu nghiên cứu, cho biết phát hiện này thay đổi hoàn toàn tư duy điều trị:
Giải mã thất bại cũ: Nó giải thích vì sao việc chỉ dùng kháng thể chống CD47 đôi khi không đủ mạnh để tiêu diệt hoàn toàn khối u (vì ung thư vẫn còn lá chắn thứ 2).
Liệu pháp kép: Tương lai của điều trị ung thư sẽ nằm ở việc phối hợp thuốc. Bằng cách tắt đồng thời nhiều con đường trốn thoát của ung thư, chúng ta ép khối u vào đường cùng.
4. Triển Vọng Cho Bệnh Nhân
Đây là một tin cực vui cho y học. Vì cơ chế này xuất hiện ở nhiều loại ung thư khác nhau, phương pháp ức chế kép có thể trở thành một liệu pháp phổ rộng, không chỉ giới hạn ở một loại bệnh cụ thể.
Mặc dù vẫn cần thêm thời gian để thử nghiệm an toàn trên người, nhưng nghiên cứu này đã thắp lên hy vọng về một ngày mà cơ thể chúng ta có thể tự mình đánh bại ung thư một cách triệt để, không cần đến hóa trị hay xạ trị đau đớn.
Thế Anh
