NexFuture (06/12): Một cuộc cách mạng y tế đã thực sự diễn ra tại Mỹ khi các kỹ sư chế tạo thành công bộ khung xương ngoài (Exoskeleton) giúp người bại liệt có thể đứng dậy và đi lại hoàn toàn độc lập. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang công nghệ là một nghịch lý đau lòng: Bộ Cựu chiến binh (VA) đang từ chối chi trả cho thiết bị này, để mặc những người lính đã hy sinh thân thể vì đất nước phải gắn chặt đời mình với chiếc xe lăn.
[Hình ảnh minh họa: Một cựu chiến binh đang sử dụng bộ khung xương ngoài Exoskeleton để tập đi trên địa hình không bằng phẳng]
1. Công Nghệ Tái Sinh: Khi Người Liệt Bước Đi Trở Lại
Exoskeleton không còn là chuyện của phim viễn tưởng. Theo báo cáo mới nhất từ Journal of NeuroEngineering and Rehabilitation (2025), đây là hệ thống robot đeo trên người, hoạt động như một "cơ bắp nhân tạo" thông minh.
Cơ chế hoạt động vượt trội
Khác với các thiết bị hỗ trợ thô sơ trước đây, Exoskeleton 2025 vận hành dựa trên sự kết hợp tinh vi của cảm biến tổng hợp (sensor fusion) và thuật toán điều khiển:
Đọc ý định chuyển động: Hệ thống phát hiện các tín hiệu cơ bắp còn sót lại hoặc sự thay đổi trọng tâm cơ thể cực nhỏ để hiểu người dùng muốn bước đi.
Mô phỏng dáng đi tự nhiên: Các động cơ điện tại khớp hông và đầu gối sẽ kích hoạt, tạo ra chu kỳ bước đi mượt mà, chuẩn xác về mặt sinh học.
An toàn tuyệt đối: Hệ thống cân bằng tự động điều chỉnh mô-men xoắn để ngăn ngừa té ngã. Pin dung lượng cao cho phép hoạt động liên tục từ 4-8 giờ, đủ cho một ngày sinh hoạt.
Người dùng có thể điều khiển qua việc chuyển trọng tâm, cần gạt hoặc thậm chí là ứng dụng điện thoại. Kết quả? Những người bị tổn thương tủy sống hay đột quỵ có thể đứng dậy, nhìn thẳng vào mắt người đối diện, đi dạo ngoài trời và leo cầu thang – những điều mà xe lăn vĩnh viễn không thể làm được.
2. Lợi Ích Y Tế: Hơn Cả Một Bước Đi
Các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh Exoskeleton không chỉ phục hồi khả năng vận động mà còn "hồi sinh" sức khỏe toàn diện:
Cải thiện thể chất: Giúp tăng mật độ xương, cải thiện tuần hoàn máu, tăng trương lực cơ và chức năng tim mạch.
Sức khỏe tinh thần: Việc thoát khỏi tư thế ngồi xe lăn và giao tiếp ngang tầm mắt mang lại sự tự tin to lớn, giảm trầm cảm.
Biến chứng thành bệnh lý: Công nghệ này chuyển bại liệt từ một "khuyết tật vĩnh viễn" thành một "tình trạng có thể quản lý được".
3. Nghịch Lý Đắng Cay: Cựu Binh Bị Từ Chối
Dù hiệu quả đã được chứng minh, Bộ Cựu chiến binh Hoa Kỳ (VA) vẫn kiên quyết từ chối chi trả bảo hiểm cho thiết bị này trên phạm vi toàn quốc.
Rào cản "Chi phí trên Chất lượng sống"
Với mức giá từ 70.000 đến 150.000 USD (khoảng 1,7 - 3,7 tỷ VNĐ), Exoskeleton nằm ngoài tầm với của hầu hết cựu chiến binh sống dựa vào trợ cấp thương tật.
VA phân loại thiết bị này là "đang thử nghiệm" hoặc "không cần thiết về mặt y tế".
Ngay cả những người bị liệt do chấn thương chiến đấu cũng bị từ chối.
VA sẵn sàng chi hàng ngàn đô la cho xe lăn, nhưng không chi tiền cho thiết bị giúp họ rời khỏi xe lăn.
Đây là tư duy "tham bát bỏ mâm" (penny-wise, pound-foolish). Các chuyên gia y tế chỉ ra rằng: Nếu cựu binh được dùng Exoskeleton, VA sẽ tiết kiệm được khoản tiền khổng lồ trong dài hạn nhờ giảm thiểu chi phí điều trị loét do tì đè, nhiễm trùng và suy giảm tim mạch – những căn bệnh kinh niên của người ngồi xe lăn.
4. Lời Kết: Sự Phản Bội Của Chính Sách
Đối với các cựu chiến binh Mỹ bại liệt, quyết định của VA là một sự phản bội. Họ đã hy sinh khả năng vận động nơi chiến trường, nhưng khi trở về, họ lại bị từ chối tiếp cận công nghệ có thể trả lại đôi chân cho mình.
Thông điệp hiện tại rất tàn nhẫn: Nước Mỹ có thể chi hàng tỷ đô la cho vũ khí, nhưng lại tiếc hàng ngàn đô la để phục hồi chức năng cho những người đã sử dụng vũ khí đó. Cho đến khi các chính sách quan liêu được gỡ bỏ, những bộ giáp robot kỳ diệu này vẫn chỉ nằm trong lồng kính trưng bày, trong khi những người cần nó nhất vẫn phải nhìn cuộc đời từ độ cao của chiếc xe lăn.
Thế Anh
