NexFuture (04/11/2025): Vũ trụ vừa ném cho các nhà thiên văn học một câu đố hóc búa. Một hành tinh xa xôi đang "viết lại" mọi quy tắc mà chúng ta từng biết về cách các hành tinh được hình thành và cấu tạo.
Hãy làm quen với TOI-4507 b, một "kẻ dị biệt" vũ trụ nằm cách chúng ta khoảng 578 năm ánh sáng. Nó không chỉ là một phát hiện mới; nó là một thách thức trực tiếp đến chính nền tảng lý thuyết của chúng ta về vật lý thiên văn.
Chân dung "Kẻ Dị Biệt" TOI-4507 b
Điều khiến TOI-4507 b trở nên đặc biệt ngay từ đầu chính là "gia cảnh" của nó. Ngôi sao chủ của nó, nơi nó quay quanh, chỉ mới 700 triệu năm tuổi. Trong thang đo vũ trụ, đây chỉ là một "trẻ sơ sinh" (Mặt Trời của chúng ta đã 4,6 tỷ năm tuổi).
Thông thường, các hệ sao trẻ như vậy vẫn đang trong quá trình hỗn loạn. Ấy thế mà, hệ thống non trẻ này đã che giấu một hành tinh khiến các nhà khoa học phải "vò đầu bứt tai".
Điểm mấu chốt nằm ở sự mâu thuẫn đáng kinh ngạc giữa kích thước và khối lượng của nó:
Kích thước khổng lồ: Hành tinh này có đường kính lớn gấp 9 lần Trái Đất. (Gần bằng kích thước của Sao Mộc).
Khối lượng nhẹ đến phi lý: Mặc dù to lớn như vậy, nó chỉ nặng gấp 30 lần Trái Đất.
Để dễ hình dung: TOI-4507 b có kích thước tương đương Sao Mộc, nhưng khối lượng của nó chưa bằng một phần mười (1/10) Sao Mộc.
Điều này mang lại cho TOI-4507 b một đặc tính vật lý cực kỳ lạ: mật độ cực kỳ thấp. Nó không phải là một quả bóng khí nén chặt; nó giống như một quả "khinh khí cầu" khổng lồ hay một viên "kẹo bông" trôi nổi trong không gian.
Tại sao TOI-4507 b là một "Cơn Đau đầu" của Khoa học?
Phát hiện này không chỉ thú vị mà nó còn gây bối rối. Nó thách thức hai mô hình chính về sự hình thành hành tinh:
1. Nó quá "phồng" so với trọng lượng: Theo các mô hình hiện tại, một hành tinh có kích thước lớn như vậy (cỡ Sao Mộc) phải có lực hấp dẫn cực mạnh để kéo vật chất lại, khiến nó trở nên nặng và đặc hơn nhiều. TOI-4507 b hoàn toàn đi ngược lại kỳ vọng đó. Bầu khí quyển của nó "phồng" lên một cách phi lý mà không bị lực hấp dẫn của chính nó nén lại.
2. Nó hình thành quá nhanh: Các hành tinh khí khổng lồ được cho là cần một thời gian dài để "bồi tụ"—từ từ thu thập khí và bụi trong đĩa vật chất quay quanh một ngôi sao trẻ. Làm thế nào mà một hành tinh khổng lồ như vậy lại có thể hình thành và ổn định nhanh đến thế xung quanh một ngôi sao "trẻ sơ sinh" 700 triệu năm tuổi?
Những câu hỏi lớn được đặt ra là:
Điều gì khiến bầu khí quyển của nó phồng lên như vậy? Phải chăng có một nguồn nhiệt bên trong lõi của nó?
Thành phần cấu tạo của nó là gì mà lại nhẹ đến thế?
Quá trình hình thành nào đã tạo ra một "quái vật" vũ trụ như thế này trong một khoảng thời gian ngắn như vậy?
Ý nghĩa của Phát hiện "Hành tinh Kẹo Bông"
Đối với các nhà thiên văn học và những người đam mê vũ trụ, TOI-4507 b là một phát hiện ly kỳ. Nó là một lời nhắc nhở rõ ràng rằng vũ trụ vẫn còn vô số điều bất ngờ mà chúng ta chưa từng tưởng tượng đến.
Mở rộng hiểu biết: Những ngoại hành tinh "siêu phồng" như TOI-4507 b buộc các nhà khoa học phải xem xét lại và tinh chỉnh các mô hình của họ. Chúng cung cấp một "phòng thí nghiệm" tự nhiên để nghiên cứu các giai đoạn đầu, cực đoan của quá trình tiến hóa hành tinh.
Sự đa dạng của các thế giới: Nó chứng minh rằng các hành tinh không chỉ có đá (như Trái Đất) hoặc khí nén (như Sao Mộc). Có thể tồn tại cả một nhóm hành tinh "mật độ thấp" mà trước đây chúng ta cho là không thể.
Khơi dậy sự tò mò: Phát hiện này khơi dậy trí tò mò về những hành tinh kỳ lạ và hấp dẫn khác đang chờ đợi chúng ta khám phá ngoài kia.
TOI-4507 b chứng minh rằng không gian là một kho tàng bí ẩn vô tận, và mỗi khám phá mới lại đẩy lùi ranh giới kiến thức của nhân loại. Bản chất "dị biệt" của nó khiến nó trở thành một trong những hành tinh thú vị nhất được phát hiện trong những năm gần đây và chắc chắn là một mục tiêu không thể bỏ qua cho các quan sát trong tương lai.
Thế Anh
