NexFuture (14/11/2025): Bạn có bao giờ cảm thấy lo âu, sợ hãi triền miên mà không rõ lý do? Một nghiên cứu đột phá vừa được công bố có thể đã tìm ra thủ phạm không ngờ tới: Đó không chỉ là "tâm lý" của bạn, mà còn là chính hệ thống miễn dịch của bạn đang "tấn công" não bộ.
Một nghiên cứu mang tính cách mạng từ Mass General Brigham, vừa được công bố trên tạp chí uy tín Nature (2025), đã phát hiện ra một mối liên hệ đáng kinh ngạc giữa hệ miễn dịch và các phản ứng sợ hãi trong não. Phát hiện này có thể định hình lại hoàn toàn cách chúng ta điều trị các chứng rối loạn liên quan đến stress trong tương lai.
Lâu nay, chúng ta vẫn nghĩ rằng não bộ và hệ miễn dịch là hai hệ thống tương đối tách biệt. Nhưng nghiên cứu này cho thấy chúng "giao tiếp" với nhau nhiều hơn chúng ta tưởng rất nhiều.
Khi Stress Mãn Tính: Tế Bào Miễn Dịch "Xâm Lấn" Trung Tâm Sợ Hãi
Để tìm hiểu điều này, các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm trên chuột. Họ phát hiện ra một cơ chế đáng báo động:
Khi bị stress mãn tính: Cơ thể không chỉ mệt mỏi. Hệ miễn dịch bắt đầu "gửi quân" đi.
Cuộc "di cư" vào não: Các tế bào miễn dịch đặc biệt gọi là monocyte bắt đầu di cư hàng loạt từ máu đi thẳng vào não bộ.
Tấn công Trung tâm Sợ hãi: Những tế bào này tương tác trực tiếp với hạch hạnh nhân (amygdala)—khu vực được mệnh danh là "trung tâm sợ hãi" của não bộ.
Hậu quả: Sự tương tác này đã gây ra viêm nhiễm (inflammation) ngay tại trung tâm sợ hãi, khiến các con chuột biểu hiện hành vi sợ hãi tột độ và lo lắng kéo dài.
Về cơ bản, stress kéo dài đã "ra lệnh" cho hệ miễn dịch của bạn làm cho não của bạn trở nên viêm nhiễm và nhạy cảm hơn với nỗi sợ.
Giải Pháp Bất Ngờ: "Thuốc Ảo Giác" Tái Lập Lại Liên Kết Não - Miễn Dịch
Điều đáng kinh ngạc nhất của nghiên cứu chưa dừng lại ở đó. Các nhà khoa học đã thử điều trị cho những con chuột bị "viêm não do sợ hãi" này bằng các hợp chất được cho là có tác dụng mạnh mẽ lên tâm trí: Psilocybin (hoạt chất trong "nấm ma thuật") và MDMA.
Kết quả thật ngoạn mục. Những chất này đã đảo ngược hoàn toàn các tác động tiêu cực:
Cuộc di cư của tế bào miễn dịch bị chậm lại.
Tình trạng viêm nhiễm trong hạch hạnh nhân (trung tâm sợ hãi) giảm xuống rõ rệt.
Các phản ứng sợ hãi và lo âu của lũ chuột dịu đi trông thấy.
Tương Lai Điều Trị Trầm Cảm Sắp Thay Đổi?
Điều này có ý nghĩa gì với con người? Các nhà nghiên cứu đã tiến một bước xa hơn: Họ kiểm tra các mẫu não người và phát hiện ra các mô hình tế bào tương tự.
Điều này cho thấy mạnh mẽ rằng mối liên kết "não - hệ miễn dịch" tương tự có thể đóng một vai trò quan trọng trong các rối loạn tâm lý ở người như lo âu, trầm cảm, và Rối loạn căng thẳng sau sang chấn (PTSD).
Phát hiện này gợi ý rằng các liệu pháp dùng "thuốc ảo giác" (psychedelics) trong tương lai có thể giúp "tái cân bằng" tác động của hệ miễn dịch lên não bộ. Đây có thể là một cuộc cách mạng trong việc điều trị các bệnh lý về tâm trạng, đặc biệt là các bệnh do viêm nhiễm thúc đẩy.
Mặc dù kết quả rất hứa hẹn, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng cần phải có nhiều nghiên cứu hơn. Các thử nghiệm lâm sàng trên bệnh nhân bị rối loạn trầm cảm nặng hiện đang được tiến hành, trước khi các liệu pháp này có thể được đưa vào sử dụng lâm sàng.
Thế Anh
