NexFuture (05/11/2025): Các nhà khoa học vừa công bố một phát hiện có thể viết lại sách giáo khoa địa chất: một hồ chứa nước khổng lồ được tìm thấy ở độ sâu 640 km (400 dặm) bên dưới bề mặt Trái Đất. Trữ lượng nước này được ước tính có thể gấp ba lần tổng lượng nước của tất cả các đại dương mà chúng ta biết cộng lại.
Nhưng có một chi tiết quan trọng: đây không phải là một đại dương lỏng mà bạn có thể chèo thuyền. Thay vào đó, nó là một lượng nước khổng lồ bị "nhốt" trong một loại khoáng vật đặc biệt.
"Đại dương" này không phải là nước lỏng
Trái ngược với hình ảnh về một hang động ngầm chứa đầy nước, "đại dương" này tồn tại ở một dạng hoàn toàn khác. Nước bị khóa chặt bên trong cấu trúc tinh thể của một loại khoáng vật màu xanh lam có tên là ringwoodite.
Ở độ sâu cực lớn này, nằm trong lớp phủ (mantle) của Trái Đất, áp suất và nhiệt độ vô cùng khắc nghiệt. Dưới điều kiện đó, các phân tử nước (H2O) bị ép và "hòa tan" vào bên trong khoáng vật ringwoodite, giống như cách một miếng bọt biển thấm hút nước. Nếu bạn mang khoáng vật này lên bề mặt, nó sẽ giải phóng nước bị mắc kẹt.
Làm thế nào khoa học tìm thấy một "đại dương" không thể thấy?
Các nhà khoa học không thể khoan sâu đến 640km để lấy mẫu. Thay vào đó, họ sử dụng chính các trận động đất của hành tinh làm máy quét.
Khi một trận động đất xảy ra, nó sẽ gửi các sóng địa chấn đi xuyên qua các lớp của Trái Đất. Bằng cách phân tích tốc độ và hành vi của các sóng này khi chúng di chuyển, các nhà nghiên cứu có thể xây dựng một bức tranh về những gì bên dưới.
Trong nghiên cứu này, họ phát hiện ra rằng khi sóng địa chấn đi qua các "vùng giàu nước" (nơi có ringwoodite chứa nước) trong lớp phủ, chúng di chuyển chậm lại. Đây chính là bằng chứng mạnh mẽ nhất cho đến nay về sự tồn tại của "đại dương ngầm" này.
Phát hiện này thay đổi mọi thứ
Việc tìm thấy một lượng nước khổng lồ như vậy bên trong Trái Đất không chỉ là một sự thật thú vị; nó thách thức các giả định lâu nay và có thể trả lời những câu hỏi lớn nhất về hành tinh của chúng ta.
Nguồn gốc của các đại dương: Một trong những bí ẩn lớn nhất là nước trên bề mặt Trái Đất đến từ đâu. Thuyết phổ biến là nó được mang đến bởi các sao chổi băng giá va vào Trái Đất. Nhưng phát hiện này gợi ý một khả năng khác: nước đã có sẵn từ bên trong Trái Đất và dần dần "trồi" lên bề mặt qua hàng tỷ năm.
Một chu trình nước hoàn toàn mới: Chúng ta quen thuộc với chu trình nước (mưa, sông, biển, bốc hơi). Nhưng nghiên cứu này gợi ý về một "siêu chu trình nước" toàn hành tinh, nơi nước tuần hoàn từ bề mặt xuống sâu trong lớp phủ rồi lại quay trở lại.
Hiểu biết về núi lửa và mảng kiến tạo: "Đại dương" bị mắc kẹt này có thể là chìa khóa để hiểu về hoạt động của Trái Đất. Nghiên cứu (với tiêu đề "Sự tan chảy mất nước ở đỉnh lớp phủ dưới") cho thấy nước bị kẹt này có thể "rò rỉ" và gây ra sự tan chảy của đá, tạo ra magma cho núi lửa. Nó cũng có thể hoạt động như một "chất bôi trơn" cho các mảng kiến tạo.
Như trưởng nhóm nghiên cứu, Steve Jacobsen, gợi ý, hồ chứa ẩn này đóng một vai trò quan-"trọng" trong việc giữ cho các điều kiện trên bề mặt Trái Đất có thể duy trì sự sống qua các mốc thời gian địa chất. Sau hàng thế kỷ nghiên cứu, Trái Đất vẫn còn chứa đựng những bí mật phi thường ngay dưới chân chúng ta.
Thế Anh
