NexFuture (09/11/2025): Khám phá mới tại Ethiopia chứng minh lịch sử tiến hóa của chúng ta không phải là một đường thẳng, mà là một "bụi rậm" phức tạp với nhiều nhánh loài cùng tồn tại.
Câu chuyện về nguồn gốc loài người vừa có thêm một chương mới đầy kịch tính. Các nhà cổ nhân học tại Ethiopia đã công bố một phát hiện đáng kinh ngạc: một bộ răng hóa thạch 2.65 triệu năm tuổi. Đây không phải là di cốt của một loài đã biết; chúng thuộc về một loài Australopithecus hoàn toàn mới, một người anh em họ xa mà chúng ta chưa từng biết đến.
Phát hiện này cung cấp bằng chứng đanh thép rằng lịch sử tiến hóa không phải là một con đường thẳng tắp từ vượn thành người. Thay vào đó, nó là một "bụi rậm" rậm rạp, nơi nhiều loài hominin (tổ tiên và họ hàng của loài người) có quan hệ gần gũi đã cùng nhau bước đi trên vùng đất Đông Phi, cùng tồn tại và thậm chí là cạnh tranh trong một thế giới phức tạp hơn chúng ta tưởng tượng rất nhiều.
"Chữ ký" nha khoa độc đáo
Những chiếc răng này không chỉ là một mảnh xương cũ. Chúng là một "chữ ký giải phẫu" riêng biệt.
Các nhà khoa học phân tích rằng, hình dạng, kích thước và đặc biệt là các vết mòn trên bề mặt răng cho thấy sự khác biệt rõ rệt so với bộ răng của "Lucy" (Australopithecus afarensis) nổi tiếng và các loài cùng thời khác.
Hình dáng độc nhất: Cấu trúc của răng hàm và răng tiền hàm cho thấy một sự thích nghi khác.
Chế độ ăn riêng biệt: Các vết mòn không giống với mô hình ăn trái cây mềm của Lucy. Điều này cho thấy loài mới này có thể đã chiếm giữ một hốc sinh thái riêng, có lẽ tiêu thụ các loại hạt, rễ cây hoặc thực vật cứng hơn mà những loài khác bỏ qua.
Sự khác biệt này báo hiệu một con đường tiến hóa riêng biệt, một nhánh mới trên cây phả hệ phức tạp của chúng ta. Nó đã phá vỡ hoàn toàn ý tưởng đơn giản về một loài tổ tiên duy nhất ("mắt xích còn thiếu") tiến hóa trực tiếp thành chúng ta.
Một thế giới đông đúc vào Kỷ Pliocene
Thay vì một vùng đất trống trải chỉ có tổ tiên chúng ta, bức tranh về Đông Phi vào cuối Kỷ Pliocene (khoảng 2.6 triệu năm trước) giờ đây trở nên sống động và đông đúc hơn bao giờ hết.
Phát hiện này chứng tỏ rằng đó là một "hệ sinh thái hominin" sôi động. Ít nhất hai, hoặc có thể là ba hoặc bốn, loài hominin hai chân đã cùng nhau chia sẻ cảnh quan. Họ là những người hàng xóm, và có thể là đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
Sự hiện diện của loài mới này đặt ra những câu hỏi vô cùng quan trọng:
Họ đã tương tác với nhau như thế nào?
Họ có cạnh tranh trực tiếp để giành thức ăn và lãnh thổ không?
Tại sao một số nhánh (như loài mới này) bị tuyệt chủng, trong khi nhánh khác (dẫn đến chúng ta) lại tồn tại?
Thời điểm mấu chốt: Cạnh tranh với chính tổ tiên chúng ta
Điều khiến phát hiện này trở nên "nhức nhối" và hấp dẫn nhất chính là niên đại của nó.
Ở mốc 2.65 triệu năm tuổi, loài này sống ngay vào buổi bình minh của Kỷ Đồ Đá thời điểm mà những công cụ đá đầu tiên trên thế giới (văn hóa Oldowan) bắt đầu xuất hiện.
Quan trọng hơn nữa, đây cũng chính là lúc chi Homo của chúng ta (chi Người), với các thành viên đầu tiên như Homo habilis (Người khéo léo), đang bắt đầu xuất hiện.
Điều này có nghĩa là quá trình chuyển đổi từ Australopithecus sang Homo không phải là một cuộc "chuyển giao" sạch sẽ, nơi loài cũ biến mất để loài mới xuất hiện. Thay vào đó, đó là một thời kỳ "hỗn loạn" của sự cùng tồn tại, xen lẫn cạnh tranh.
Tổ tiên trực tiếp của chúng ta, những người Homo đầu tiên, đã phải vươn lên trong một thế giới không chỉ có họ. Họ phải cạnh tranh với những người anh em họ khác, như loài Australopithecus mới được phát hiện này.
Những chiếc răng này là chìa khóa để hỏi những câu hỏi cơ bản nhất: Lợi thế nào đã giúp chi Homo chiến thắng trong cuộc đua sinh tồn này? Phải chăng đó là bộ não lớn hơn, khả năng chế tạo công cụ tinh xảo hơn, hay một chế độ ăn linh hoạt hơn?
Phát hiện này một lần nữa khẳng định rằng, sự trỗi dậy của loài người không phải là điều tất yếu. Chúng ta chỉ là một trong nhiều khả năng, một nhánh may mắn đã vươn lên từ một bụi rậm tiến hóa đầy phức tạp và cạnh tranh.
Thế Anh
