NexFuture (14/11/2025): Nếu bạn đang ở độ tuổi 20 hay 30 và cảm thấy mình "não cá vàng", hay quên, khó tập trung hơn trước, thì bạn không đơn độc. Một nghiên cứu quy mô lớn vừa gióng lên hồi chuông cảnh báo về một xu hướng đáng lo ngại: các vấn đề về trí nhớ và tư duy đang tăng vọt ở những người trẻ tuổi, và các nhà khoa học đang hết sức lo ngại.
Đây không còn là cảm giác chủ quan. Dữ liệu thực tế cho thấy một sự thay đổi đáng báo động trong sức khỏe nhận thức của thế hệ trẻ.
Những Con Số Biết Nói
Một nghiên cứu mang tính bước ngoặt từ Đại học Utah (Mỹ) đã phân tích dữ liệu từ hơn 4,5 triệu người và đưa ra những phát hiện gây sốc.
Nghiên cứu này tập trung vào cái gọi là "suy giảm nhận thức tự báo cáo" (self-reported cognitive disabilities). Đây là những vấn đề mà người tham gia tự nhận thấy, bao gồm:
Hay quên bất thường (Memory lapses)
Khó tập trung vào công việc
Giảm khả năng ra quyết định sáng suốt
Kết quả cho thấy, trong vòng một thập kỷ (từ 2013 đến 2023), tỷ lệ người trưởng thành trẻ tuổi (dưới 40) báo cáo gặp các vấn đề này đã tăng gần gấp đôi, từ 5,1% vọt lên 9,7%.
Điều đáng nói là, trong khi các vấn đề nhận thức tăng lên ở hầu hết các nhóm tuổi, chỉ có một nhóm duy nhất thấy sự cải thiện nhẹ: người cao niên trên 70 tuổi. Thực tế trớ trêu này cho thấy "sương mù não" không còn là "bệnh của người già" nữa.
Vì Sao Người Trẻ Lại Trở Thành Nạn Nhân?
Các nhà nghiên cứu khẳng định đây không phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên. Mặc dù dữ liệu này là tự báo cáo (chưa phải là chẩn đoán lâm sàng), nhưng quy mô khổng lồ của xu hướng chỉ ra một vấn đề y tế công cộng khẩn cấp.
Họ cho rằng các yếu tố xã hội chính là thủ phạm thúc đẩy sự suy giảm này. Người trẻ ngày nay đang phải đối mặt với một "cơn bão hoàn hảo" gồm:
Quá tải Kỹ thuật số (Digital Overstimulation): Đây bị xem là nghi phạm hàng đầu. Chúng ta sống trong một thế giới liên tục bị "làm phiền" bởi thông báo đẩy, email, tin nhắn, và sự bùng nổ của mạng xã hội. Việc "đa nhiệm" (multitasking) liên tục khiến bộ não không bao giờ được nghỉ ngơi thực sự, làm giảm khả năng tập trung sâu.
Bất ổn Kinh tế và Công việc: Nỗi lo về tài chính, công việc không ổn định (job insecurity), và áp lực phải thành công sớm tạo ra một mức độ căng thẳng tâm lý (stress) triền miên.
Hậu quả của Đại dịch: Căng thẳng kéo dài từ đại dịch COVID-19, sự cô lập xã hội và nỗi lo về sức khỏe đã để lại những vết sẹo lâu dài lên sức khỏe tinh thần và nhận thức.
Vấn Đề Không Của Riêng Ai
Phân tích sâu hơn cho thấy, xu hướng suy giảm này còn nghiêm trọng hơn ở những nhóm vốn đã phải đối mặt với nhiều thách thức về kinh tế và cấu trúc xã hội.
Nghiên cứu chỉ ra tỷ lệ tăng dốc nhất được thấy ở:
Những người có thu nhập thấp.
Những người có trình độ học vấn thấp hơn.
Các nhóm dân tộc thiểu số (cụ thể trong nghiên cứu là người Mỹ bản địa và người Alaska bản địa).
Điều này cho thấy các yếu tố như stress tài chính, dinh dưỡng kém, và rào cản tiếp cận y tế đang góp phần làm trầm trọng thêm vấn đề.
Sự gia tăng các vấn đề nhận thức ở nhóm tuổi lao động chính là một cảnh báo đỏ. Nó không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống cá nhân mà còn đe dọa trực tiếp đến năng suất lao động, tạo thêm gánh nặng khổng lồ cho hệ thống y tế và sự phát triển kinh tế trong tương lai.
