NexFuture (05/11/2025): Một báo cáo khí hậu toàn cầu mới vừa vẽ ra một bức tranh vô cùng khắc nghiệt: Trái Đất đang phát "tín hiệu S.O.S". Các nhà khoa học cảnh báo rằng 22 trong số 34 "dấu hiệu sinh tồn" quan trọng của hành tinh - bao gồm nhiệt độ đại dương, thảm phủ băng và các hiện tượng thời tiết cực đoan - đang ở mức báo động đỏ.
Những con số này không chỉ là thống kê; chúng là tín hiệu cho thấy hành tinh của chúng ta đang tiến gần đến các điểm bùng phát (tipping points) nguy hiểm.
"Bản xét nghiệm sức khỏe" của Hành tinh: Kỷ lục buồn của năm 2024
Báo cáo, được công bố trên tạp chí uy tín BioScience, là một lời cảnh tỉnh từ các nhà khoa học hàng đầu thế giới.
Năm 2024 đã được xác nhận là năm nóng nhất trong lịch sử được ghi lại, và rất có thể là năm ấm nhất trong 125.000 năm qua. Các chỉ số quan trọng đều đạt mức cực đoan chưa từng có:
Sức nóng đại dương: Biển hấp thụ phần lớn nhiệt lượng dư thừa, và nhiệt độ bề mặt biển đã phá vỡ mọi kỷ lục.
Cháy rừng thảm khốc: Hoạt động cháy rừng gia tăng mạnh mẽ, giải phóng lượng carbon khổng lồ.
Tẩy trắng san hô: Các rạn san hô trên khắp thế giới đang chết dần trên quy mô lớn do nước biển quá ấm.
Băng tan: Các tảng băng ở hai cực và các sông băng trên núi tiếp tục thu hẹp với tốc độ đáng báo động.
Nguy cơ "Trái Đất Nhà Kính" - Kỷ nguyên của loài người bị đe dọa
Điều đáng sợ nhất không phải là các kỷ lục bị phá vỡ, mà là nguy cơ Trái Đất bị đẩy vào một kịch bản "nhà kính" tự củng cố.
Đây là một trạng thái nguy hiểm, nơi hành tinh sẽ tiếp tục nóng lên ngay cả khi chúng ta cắt giảm đáng kể lượng khí thải. Lý do là vì các vòng lặp phản hồi tích cực (như băng tan làm lộ ra vùng đất tối hấp thụ nhiều nhiệt hơn, hay rừng Amazon chết dần và giải phóng CO2) đã bị kích hoạt.
Các tác giả của báo cáo cảnh báo rằng quỹ đạo hiện tại đang đe dọa sự ổn định của Kỷ nguyên Holocene (Kỷ Holocen). Đây chính là kỷ nguyên khí hậu ôn hòa, ổn định kéo dài 11.000 năm qua, đã cho phép nền nông nghiệp và nền văn minh của loài người hình thành và phát triển. Nói cách khác, chính sự ổn định đã tạo nên chúng ta đang bị đe dọa.
Vẫn còn cơ hội: Cửa sổ hành động đang hẹp lại
Bất chấp bức tranh ảm đạm, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng vẫn còn một cửa sổ cơ hội để hành động. Chúng ta chưa hoàn toàn mất kiểm soát, nhưng phải hành động ngay lập tức.
Giải pháp được đưa ra rất rõ ràng:
Phi carbon hóa nhanh chóng: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Phải cắt giảm mạnh mẽ lượng khí thải carbon và chấm dứt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch (than đá, dầu mỏ, khí đốt).
Chuyển đổi năng lượng: Tăng tốc việc áp dụng năng lượng tái tạo (mặt trời, gió).
Cắt giảm khí Mêtan: Một loại khí nhà kính mạnh mẽ cần được kiểm soát ngay.
Tin tốt là một số tiến bộ đang được thực hiện. Than đá đang dần bị loại bỏ ở nhiều khu vực tại Châu Âu và Bắc Mỹ. Việc cắt giảm khí mêtan đang được chú ý hơn, và việc áp dụng năng lượng tái tạo đang phát triển nhanh chóng.
Nhưng tốc độ là chưa đủ. Như đồng tác giả của báo cáo, William Ripple, nhấn mạnh:
"Chúng ta có thể giới hạn thiệt hại nếu chúng ta hành động như thể đây là một tình trạng khẩn cấp thực sự."
Thế Anh
