NexFuture (10/11/2025): Một cư dân Maryland trở về từ El Salvador đã trở thành ca bệnh đầu tiên ở Mỹ nhiễm dòi ruồi trôn ốc (New World screwworm). Loài ký sinh trùng đáng sợ này chuyên đào sâu vào mô sống của động vật máu nóng, bao gồm cả con người, và có thể gây tử vong. Mỹ đang tăng cường giám sát để ngăn chặn nguy cơ loài này tái xâm nhập và đe dọa an ninh lương thực.
Một tin tức y tế đáng báo động vừa được Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS) và Bộ Nông nghiệp (USDA) đồng loạt xác nhận: ca bệnh nhiễm ký sinh trùng dòi ruồi trôn ốc Thế giới Mới (New World screwworm) đầu tiên trên người đã được phát hiện tại Mỹ.
Bệnh nhân là một cư dân bang Maryland, người gần đây đã có chuyến du lịch đến El Salvador. Rất may mắn, bệnh nhân này đã được điều trị và hồi phục hoàn toàn.
Mặc dù chính quyền Mỹ khẳng định nguy cơ lây lan trong cộng đồng hiện ở mức "rất thấp", sự xuất hiện của ca bệnh này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về một mối đe dọa sinh học từng bị xóa sổ.
"Kẻ Ăn Thịt Sống" đáng sợ như thế nào?
Loài ruồi trôn ốc Thế giới Mới không giống như các loài ruồi thông thường. Ấu trùng (dòi) của hầu hết các loài ruồi chỉ ăn các mô chết hoặc thối rữa.
Ngược lại, ấu trùng của ruồi trôn ốc là loài ký sinh bắt buộc, có nghĩa là chúng chỉ ăn mô của động vật sống.
Loài dòi này sử dụng các "móc miệng" (mouth hooks) sắc nhọn để bám và đào sâu vào bất kỳ vết thương hở nào dù là vết xước nhỏ, vết côn trùng cắn, hay thậm chí là rốn của động vật sơ sinh.
Một khi đã xâm nhập, chúng ăn sâu vào mô lành, gây ra các vết thương sâu, mưng mủ nghiêm trọng (festering wounds). Nếu không được điều trị kịp thời, các vết thương này có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng, mất mô trên diện rộng và thậm chí tử vong, đặc biệt là ở động vật.
Nguy cơ tái xâm nhập: Cuộc chiến chưa kết thúc
Điều khiến các nhà chức trách Mỹ lo lắng là quốc gia này đã từng tuyên bố chiến thắng trong cuộc chiến với ruồi trôn ốc.
Vào giữa thế kỷ 20, loài ký sinh trùng này là một thảm họa đối với ngành chăn nuôi Hoa Kỳ, gây thiệt hại hàng trăm triệu đô la mỗi năm. Mỹ đã thành công xóa sổ hoàn toàn loài ruồi này trong biên giới của mình bằng một kỹ thuật sinh học thông minh: thả hàng triệu con ruồi đực vô sinh ra môi trường để ngăn chặn chúng sinh sản.
Tuy nhiên, mối đe dọa này chưa bao giờ biến mất ở Trung và Nam Mỹ.
Trong những năm gần đây, các đợt bùng phát đã tăng vọt một cách đáng báo động. Chỉ riêng tại Panama, hơn 6.500 trường hợp trên gia súc đã được báo cáo vào năm 2023, một con số cao bất thường.
Ca bệnh ở Maryland cho thấy mầm bệnh hoàn toàn có thể di chuyển qua biên giới thông qua các du khách hoặc động vật bị nhiễm bệnh.
Đe dọa an ninh lương thực và động vật hoang dã
Mối đe dọa lớn nhất không phải là lây lan từ người sang người, mà là việc loài ruồi này tái lập quần thể tại Mỹ.
Nếu ruồi trôn ốc quay trở lại, nó sẽ là một thảm họa đối với:
Gia súc: Bò, cừu, lợn và dê sẽ là nạn nhân chính.
Động vật hoang dã: Quần thể hươu, nai và các động vật có vú khác có thể bị tàn phá.
Vật nuôi: Chó và mèo cũng có thể bị tấn công.
Điều này sẽ giáng một đòn mạnh vào ngành chăn nuôi và đe dọa trực tiếp đến nguồn cung thực phẩm của đất nước.
Nhận thức rõ nguy cơ, các nhà chức trách Hoa Kỳ đang hành động khẩn cấp. Họ đang tăng cường giám sát tại các cảng nhập cảnh, triển khai các đội chó nghiệp vụ (detector dogs) được huấn luyện đặc biệt để phát hiện ký sinh trùng, và xây dựng các cơ sở nuôi ruồi vô sinh mới để sẵn sàng ứng phó.
Cảnh báo cho khách du lịch
Theo HHS, nhóm có nguy cơ cao nhất hiện nay là những người đi du lịch đến các khu vực đang có dịch bùng phát (như El Salvador, Panama và các quốc gia khác ở Trung/Nam Mỹ).
Các chuyên gia y tế khuyến cáo:
Bảo vệ vết thương hở: Nếu bạn có bất kỳ vết xước, vết cắt hoặc vết côn trùng cắn, hãy làm sạch và băng bó cẩn thận.
Tránh tiếp xúc động vật: Hạn chế tiếp xúc gần với động vật, đặc biệt là gia súc hoặc động vật đi lạc có vẻ bị bệnh hoặc có vết thương hở.
Theo dõi y tế: Sau khi trở về từ vùng dịch, nếu bạn phát hiện một vết thương không lành, ngày càng đau đớn và có dấu hiệu mưng mủ, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức và thông báo về lịch trình du lịch của mình.
Thế Anh
