Bí Ẩn Chấn Động Lịch Sử: Các Xác Ướp Tóc Vàng 4.000 Năm Tuổi Được Tìm Thấy Ở Trung Quốc Là Ai?
Trong lòng sa mạc khắc nghiệt Taklamakan thuộc lưu vực Tarim, Trung Quốc, các nhà khảo cổ đã khai quật một trong những bí ẩn lớn nhất của nhân loại: những xác ướp 4.000 năm tuổi với đặc điểm ngoại hình của người châu Âu. Cao lớn, tóc vàng hoe, mặc trang phục len sặc sỡ, họ là ai và tại sao lại xuất hiện ở trung tâm châu Á? Phát hiện này không chỉ viết lại những gì chúng ta biết về lịch sử sơ khai mà còn mở ra một câu chuyện hấp dẫn về một nền văn minh thịnh vượng đã biến mất trong cát bụi.
Phát Hiện Gây Sững Sờ Giữa "Biển Chết"
Lưu vực Tarim, với sa mạc Taklamakan ở trung tâm, được mệnh danh là "Biển Chết" vì sự khắc nghiệt của nó. Chính trong môi trường khô cằn và đất mặn này, điều kiện bảo quản tự nhiên gần như hoàn hảo đã giữ lại những thi thể cổ đại một cách đáng kinh ngạc. Không giống như các xác ướp Ai Cập được xử lý phức tạp, các xác ướp Tarim được chính sa mạc ướp khô, từ làn da, mái tóc cho đến quần áo họ mặc.
Nổi tiếng nhất trong số này là "Người đẹp Lâu Lan" (Beauty of Loulan), một phụ nữ có niên đại khoảng 3.800 năm, với gò má cao, sống mũi thẳng và mái tóc màu nâu đỏ. Hay "Người đàn ông Cherchen", cao gần 2 mét, với mái tóc nâu và bộ râu rậm. Những đặc điểm này hoàn toàn không giống với các dân tộc Đông Á cổ đại, đặt ra một câu đố hóc búa cho các nhà sử học và di truyền học.
Nền Văn Minh Rực Rỡ Qua Những Sợi Vải
Điều khiến các nhà nghiên cứu kinh ngạc không kém chính là trang phục của các xác ướp. Họ được chôn cất trong những bộ quần áo dệt từ len với hoa văn kẻ sọc và ca-rô phức tạp, nhuộm màu rực rỡ. Đây là những loại vải dệt lâu đời nhất thế giới còn tồn tại, cho thấy một trình độ thủ công và công nghệ dệt may cực kỳ tiên tiến.
Kỹ thuật dệt tinh xảo: Các tấm vải cho thấy họ đã sử dụng khung cửi phức tạp, một công nghệ được cho là có nguồn gốc từ Trung Đông hoặc châu Âu.
Thời trang ấn tượng: Họ mặc áo choàng, đi bốt da, đội mũ nỉ trang trí bằng lông vũ. Đây không phải là trang phục của những người du mục đơn giản, mà là của một xã hội có tổ chức, có gu thẩm mỹ và văn hóa phát triển.
Bằng chứng về thương mại: Phân tích các vật liệu cho thấy họ không chỉ sử dụng len cừu địa phương mà còn có cả các sợi tơ, cho thấy khả năng tồn tại các tuyến giao thương sơ khai, tiền thân của Con Đường Tơ Lụa sau này.
Sự tồn tại của một nền văn hóa thịnh vượng, có khả năng tạo ra những sản phẩm tinh xảo như vậy giữa sa mạc cằn cỗi là một kỳ tích đáng kinh ngạc.
Giải Mã Bí Ẩn Nguồn Gốc: Cuộc Di Cư Bị Lãng Quên?
Vậy những người này đến từ đâu? Ban đầu, ngoại hình của họ đã dẫn đến giả thuyết rằng họ là một nhánh của người Ấn-Âu di cư từ phía tây, có thể từ vùng thảo nguyên Siberia hoặc Trung Á. Các phân tích DNA ban đầu dường như ủng hộ giả thuyết này, liên kết họ với các quần thể ở Tây Âu-Á.
Tuy nhiên, một nghiên cứu di truyền đột phá vào năm 2021 đã làm đảo lộn mọi thứ. Sau khi phân tích bộ gen của 13 xác ướp cổ nhất, các nhà khoa học phát hiện ra rằng họ không phải là người di cư mới đến. Thay vào đó, họ là hậu duệ trực tiếp của một quần thể địa phương từ thời kỳ Băng hà, những người đã bị cô lập về mặt di truyền trong một thời gian rất dài.
Điều này có nghĩa là họ là một nhóm người bản địa châu Á, nhưng lại mang trong mình một dòng gen cổ xưa của người Bắc Âu-Á (Ancient North Eurasians), một quần thể săn bắt hái lượm từng phổ biến khắp Siberia. Dù bị cô lập về mặt di truyền, họ lại rất cởi mở về mặt văn hóa, sẵn sàng tiếp thu các kỹ thuật chăn nuôi, trồng trọt và công nghệ từ các cộng đồng láng giềng.
Di Sản Vượt Thời Gian
Sự tồn tại của các xác ướp Tarim đã định hình lại hoàn toàn hiểu biết của chúng ta về sự tương tác và di cư của con người trong thời cổ đại.
Thách thức quan niệm về chủng tộc: Họ là minh chứng cho thấy các đặc điểm ngoại hình mà chúng ta thường liên kết với các châu lục cụ thể thực ra lại đa dạng và phân bố phức tạp hơn nhiều trong quá khứ.
Ngã tư của các nền văn minh: Lưu vực Tarim không phải là một vùng đất hoang biệt lập, mà là một ngã tư sôi động, nơi các ý tưởng, công nghệ và văn hóa từ Đông và Tây gặp gỡ, giao thoa từ hàng nghìn năm trước khi Con Đường Tơ Lụa chính thức hình thành.
Câu đố còn bỏ ngỏ: Ngôn ngữ họ nói là gì? Tín ngưỡng của họ ra sao? Và tại sao nền văn minh độc đáo này cuối cùng lại biến mất? Các xác ướp Tarim, dù đã tiết lộ nhiều điều, vẫn giữ lại những bí mật sâu kín nhất, tiếp tục thôi thúc các thế hệ nhà khoa học tương lai tìm lời giải đáp.
Những xác ướp tóc vàng giữa lòng Trung Quốc không chỉ là một phát hiện khảo cổ. Họ là những sứ giả im lặng từ một thế giới đã mất, kể một câu chuyện đáng kinh ngạc về sự thích nghi, sáng tạo và sự đa dạng đáng ngạc nhiên của gia đình nhân loại.
Thế Anh.
