NexFuture (07/11/2025): Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) vừa công bố một kế hoạch thay đổi cuộc chơi: "Eco-City Zero" (Thành phố Sinh thái Số Không) tại Dubai. Đây không chỉ là một thành phố thông minh khác, mà là một đô thị rộng 12 km vuông, nơi MỌI PHÂN TỬ đều được tái chế vô tận. Thậm chí, carbon dioxide (CO2) từ hơi thở của 150.000 cư dân cũng sẽ bị thu giữ, chuyển đổi và đưa ngược lại vào các tòa nhà.
Trong khi thế giới đang "chết chìm" trong rác thải, dự án Eco-City Zero là một lời tuyên bố táo bạo. Hiện tại, các thành phố trên toàn cầu tạo ra hơn 2 tỷ tấn rác thải rắn mỗi năm. Mô hình của Dubai nhằm chứng minh rằng một đô thị hiện đại có thể tồn tại trong một nền kinh tế tuần hoàn hoàn hảo, không tạo ra bất kỳ bãi rác nào.
Đây không còn là lý thuyết, mà là một kế hoạch chi tiết với các công nghệ mang tính cách mạng, dự kiến khởi công ngay vào đầu năm 2026.
Từ Hơi Thở Đến Nước Thải: Công Nghệ Tái Chế "Không Tưởng"
Sự khác biệt của Eco-City Zero nằm ở chỗ nó coi mọi thứ "thải ra" đều là "tài nguyên" đầu vào cho một quy trình khác.
[Hình ảnh minh họa kiến trúc tương lai của Eco-City Zero, xanh và công nghệ cao]
Dưới đây là những hệ thống cốt lõi sẽ biến điều không tưởng này thành hiện thực:
Tái chế không khí (kể cả hơi thở): Hệ thống AI trung tâm sẽ giám sát nồng độ CO2 trong mọi tòa nhà. Khi nồng độ vượt 400ppm (mức trung bình), không khí sẽ được hút vào các lò phản ứng sinh học tảo (algae bio-reactors). Tại đây, quá trình quang hợp nhân tạo sẽ chuyển hóa CO2 thành oxy sạch, sau đó được bơm trở lại vào các tòa nhà.
Vòng lặp nước khép kín: 100% nước thải, từ nhà tắm, nhà vệ sinh đến nhà bếp, sẽ được thu gom và xử lý qua hệ thống màng lọc nano (nano-filtration). Nước đầu ra đạt độ tinh khiết tuyệt đối, được tái sử dụng cho cả mục đích uống và tưới tiêu.
Robot phân loại rác thông minh: Thay vì con người, các robot AI sẽ tự động phân loại rác thải tại nguồn thành 92 hạng mục tái chế khác nhau, đảm bảo không một mẩu nhựa hay kim loại nào bị bỏ sót.
Năng lượng từ rác thực phẩm: Toàn bộ rác thải thực phẩm từ 150.000 dân cư sẽ được chuyển hóa thành khí sinh học (biogas), cung cấp năng lượng để vận hành tới 30% nhu cầu của thành phố.
Vật liệu xây dựng "xanh": Tất cả các tòa nhà trong thành phố sẽ được xây dựng bằng vật liệu bền vững, bao gồm nhựa tái chế vớt từ đại dương và một loại bê tông đặc biệt làm từ cát sa mạc.
Một "Cơ Thể Sống" Vận Hành Bằng AI
Eco-City Zero được thiết kế để hoạt động không giống một cỗ máy, mà giống như một "cơ thể sống" với "bộ não trao đổi chất" là AI.
Một hệ thống AI khổng lồ sẽ giám sát 480.000 cảm biến trong thời gian thực, theo dõi mọi dòng tài nguyên từ điện, nước, không khí đến rác thải.
Không có gì bị lãng phí trong hệ thống này:
Nhiệt lượng dư thừa từ các trung tâm dữ liệu khổng lồ (vốn rất nóng) sẽ được thu hồi để cung cấp năng lượng cho các nhà máy khử mặn nước biển.
Nông nghiệp thẳng đứng (vertical farms) sẽ trồng thực phẩm ngay trong thành phố, sử dụng chất dinh dưỡng được tái chế từ... chính chất thải của con người (sau khi đã được xử lý an toàn).
[Hình ảnh minh họa một nông trại thẳng đứng (vertical farm) bên trong một tòa nhà]
Yêu Cầu Đột Phá: "Hợp Đồng Không Rác Thải"
Đây không chỉ là một dự án công nghệ, mà còn là một cam kết xã hội. Để đảm bảo hệ thống hoạt động, Eco-City Zero đưa ra một yêu cầu chưa từng có:
Tất cả cư dân muốn sinh sống tại đây bắt buộc phải ký một "hợp đồng không rác thải" (zero-waste contracts), cam kết tham gia và tuân thủ các quy trình sống tuần hoàn của thành phố.
Lộ Trình Tương Lai
Dự án dự kiến sẽ bắt đầu khởi công xây dựng vào tháng 1 năm 2026 và đặt mục tiêu hoàn thành, đón những cư dân đầu tiên vào năm 2031.
Eco-City Zero không chỉ là một thành phố mới của Dubai. Nó được kỳ vọng là một phòng thí nghiệm khổng lồ, một bản thiết kế cho tương lai của nhân loại, chứng minh rằng con người có thể sống thịnh vượng mà không hủy hoại hành tinh.
(Nguồn: Bộ Biến đổi Khí hậu và Môi trường UAE, Tạp chí Sustainable Cities Journal, tháng 2/2025)
Thế Anh
