Báu Vật 1118: Chiếc Vòng Tay Bọ Hung Của Tutankhamun – Lời Nguyền Tái Sinh Từ Cõi Vĩnh Hằng
NextFuture (26/9/2025): Trong hàng ngàn báu vật lộng lẫy được khai quật từ lăng mộ của vị vua trẻ Tutankhamun (trị vì 1332–1323 TCN), có một cổ vật nổi bật không chỉ bởi vẻ đẹp tinh xảo mà còn vì sức mạnh biểu tượng kinh ngạc ẩn chứa bên trong: chiếc vòng tay bọ hung. Đây không đơn thuần là một món trang sức hoàng gia, mà là một lá bùa hộ mệnh quyền năng, một vũ trụ thu nhỏ của người Ai Cập cổ đại, và là minh chứng cho trình độ chế tác đã đạt đến đỉnh cao của các nghệ nhân Vương triều Mới.
Được định danh là vật phẩm số 1118 trong các ghi chép khảo cổ, chiếc vòng được phát hiện trong căn phòng "Kho báu" huyền thoại của lăng mộ. Nó được chế tác từ sự kết hợp của những vật liệu quý giá nhất, mà mỗi loại đều mang một ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Khung chính của chiếc vòng được làm từ vàng ròng – thứ kim loại mà người Ai Cập tin là "thịt của các vị thần", tượng trưng cho sự bất tử và vĩnh cửu.
Nổi bật ở trung tâm là một con bọ hung uy nghi, được tạc từ một khối ngọc lưu ly (lapis lazuli) xanh thẳm. Loại đá quý màu xanh đậm này, phải nhập khẩu từ những mỏ khoáng xa xôi ở Afghanistan ngày nay, là biểu tượng của bầu trời đêm, của các đấng thần linh và của sự sáng tạo nguyên thủy. Kẹp hai bên con bọ hung là những họa tiết tinh vi được khảm bằng hồng ngọc tủy (carnelian), loại đá màu cam đỏ rực rỡ gắn liền với sinh lực, sự sống và mặt trời lúc hoàng hôn, cùng với ngọc lam (turquoise), biểu tượng cho sự tái sinh và dòng nước ban sự sống của sông Nile.
Bí Ẩn Sâu Thẳm Của Biểu Tượng Bọ Hung
Đối với người Ai Cập cổ đại, bọ hung (Scarabaeus sacer) là một trong những biểu tượng quyền năng nhất trong tín ngưỡng. Họ quan sát thấy loài côn trùng này vê một viên phân tròn lăn qua sa mạc, và rồi từ đó, sự sống mới lại chui ra. Hành động này được xem là sự phản chiếu trên mặt đất của hành trình vĩ đại mà mặt trời thực hiện mỗi ngày trên bầu trời – một chu kỳ kỳ diệu của cái chết và sự tái sinh.
Mối liên kết này gắn chặt bọ hung với thần Khepri, vị thần của mặt trời mọc, của sự sáng tạo và đổi mới. Trong nghệ thuật, Khepri thường được miêu tả với hình dáng một người đàn ông có đầu là một con bọ hung, hiện thân cho khái niệm tự sinh ra và khởi đầu một ngày mới. Ngài chính là vị thần "tự mình tồn tại", người đã đẩy đĩa mặt trời lên bầu trời mỗi buổi sáng, giống như cách con bọ hung đẩy viên bi của nó.
Tuy nhiên, biểu tượng bọ hung còn ẩn chứa một tầng nghĩa sâu sắc hơn. Theo thời gian, nó đã hợp nhất với vị thần tối cao và quan trọng nhất trong đền thờ Ai Cập: thần Ra, vị thần mặt trời tối thượng và là đấng sáng tạo vũ trụ. Con bọ hung trở thành hiện thân của thần Ra trong hình dạng Khepri lúc bình minh. Hành trình hàng ngày của mặt trời được coi là do Khepri (bọ hung) đẩy đi, trưởng thành thành mặt trời ban trưa đầy quyền năng (Ra-Horakhty), và già đi thành mặt trời lặn (Atum).
Vì vậy, khi Vua Tutankhamun đeo chiếc vòng này, ngài đã nắm giữ trong tay toàn bộ sức mạnh của vũ trụ. Nó là một lá bùa hộ mệnh đảm bảo cho sự tái sinh hàng ngày của ngài ở thế giới bên kia, giống như mặt trời được tái sinh mỗi sáng. Nó đồng nhất Tutankhamun với chính đấng sáng tạo Ra, đảm bảo sự tồn tại vĩnh cửu và vị trí xứng đáng của ngài giữa các vị thần. Báu vật tinh xảo này không chỉ là trang sức; nó là một tuyên ngôn di động về quyền lực thần thánh, một lời hứa về sự bất tử được chế tác từ vàng và đá quý.
Thế Anh
